Chùa Thập Tháp Bình Định và Câu chuyện về Hòn đá chém

Chùa Thập Tháp Bình Định không chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc cổ xưa tuyệt đẹp mà còn là một chứng nhân lịch sử trường tồn suốt 3 thập kỷ. Ở đây, có một Hòn đá chém được gọi là “Hòn đá oan hồn” cùng với những câu chuyện ly kỳ xoay quanh nó. Từ đó, nơi đây đã trở thành điểm du lịch tâm linh được nhiều du khách trong – ngoài tỉnh quan tâm và tìm đến tham quan.

Giới thiệu đôi nét về Chùa Thập Tháp Bình Định

Chùa Thập Tháp (hay còn gọi là Thập Tháp Di Đà Tự) là một ngôi cổ tự được xây dựng vào đầu thế kỷ 17 tại Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Cùng với các chùa Long Khánh, Linh Phong, Thạnh Cốc và Nhạn Sơn thì Thập Tháp là ngôi chùa thứ 5 được ghi chép vào sách Đại Nam nhất thống chí.

Đứng vững suốt hơn 350 năm lịch sử, Chùa Thập Tháp không chỉ là một công trình kiến trúc Phật giáo có giá trị thẩm mỹ cao mà còn là bộ sử bằng di tích phản chiếu toàn bộ quá trình hình thành và phát triển của văn hóa Phật giáo ở Đàng Trong. Nơi đây cũng là ngôi tổ đình của phái Lâm Tế.

Thập Tháp Di Đà Tự đã được công nhận xếp hạng di tích quốc gia vào ngày 9/1/1990, cùng với những giá trị văn hóa – lịch sử trăm năm ẩn sau bên trong, nơi đây đã trở thành một danh thắng mà du khách không nên bỏ lỡ khi đến với Bình Định – vùng đất địa nhân linh kiệt.

Đọc thêm: 6 Công ty du lịch tại Quy Nhơn uy tín, dịch vụ chuyên nghiệp

Vị trí của Chùa Thập Tháp và hướng dẫn di chuyển

Chùa Thập Tháp nằm ở thôn Vạn Thuận, phường Nhơn Thành, Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định và cách trung tâm TP. Quy Nhơn khoảng 27km về phía Bắc. Gần chùa còn có Tháp Cánh Tiên và Thành Đồ Bàn cũng là 2 di tích rất có tiếng trong khu vực.

Đường đi đến Chùa Thập Tháp cũng tương đối dễ. Theo đó, từ trung tâm Quy Nhơn, bạn đi theo Quốc lộ 1A hướng về Thị trấn Đập Đá. Ra khỏi Thị trấn và đến cầu Vạn Thuận rồi nhìn sang trái, bạn sẽ thấy một con đường nhỏ, dài khoảng 200m dẫn tới Chùa Thập Tháp.

Nguồn gốc tên gọi “Thập Tháp” và “Thập Tháp Di Đà Tự”

Xưa kia, Chùa được xây dựng bên cạnh khu đồi Long Bích có chu vi khoảng 1km và hình dạng trông giống cái mai rùa. Đồi Long Bích còn có tên gọi khác là gò Thập Tháp.

Theo truyền thuyết xưa, trên khu đồi này có 10 ngọn tháp được xây dựng bởi người Chăm nhằm mục đích gia cố cho thành Vijaya thêm vững chắc. Và vì được xây dựng trên phế tích của 10 ngọn cổ tháp này nên Chùa có tên là “Thập Tháp”.

Còn biển đề  “Thập Tháp Di Đà Tự” là do Chúa Nguyễn Phúc Chu ban cho vào năm 1691. Cái tên này là sự kết hợp giữa tên gọi “Thập Tháp” ban đầu và “Di Đà” – nghĩa là lý tính, bản giác của chúng sinh.

Quá trình hình thành của Chùa Thập Tháp

Theo sử sách, Chùa Thập Tháp được sáng lập vào năm 1665, bởi vị Thiền sư Nguyên Thiều, tự là Hoán Bích. Ông sinh năm 1648 và là người huyện Trình Hương, phủ Triều Châu, Trung Quốc. Sư đi theo thuyền buồn của người Trung vào phủ Quy Ninh (Bình Định ngày nay) và lập ra ngôi chùa này, nhưng ban đầu chỉ là một thảo am (lều cỏ) nho nhỏ để truyền đạo.

Đến năm 1683, Chùa được trùng tu bằng những viên gạch đá thu lượm từ tàn tích đổ nát của 10 ngọn tháp Chăm ở đồi Long Bích. Từ một ngôi thảo am đơn sơ, trải qua hàng trăm năm và nhiều lần tu bổ, Chùa Thập Tháp đã trở thành một công trình kiến trúc Phật giáo hoành tráng, gắn liền với quá trình phát triển của Phật giáo ở Đàng Trong.

Chùa Thập Tháp đã trải qua 16 đời truyền thừa với nhiều vị Thiền sư khác nhau, tiêu biểu như: Thiền sư Liễu Triệt, Thiền sư Minh Lý, Thiền sư Phước Huệ,… Đặc biệt, Chùa vẫn đang lưu giữ 3 bộ kinh cổ do nhà sư Nguyên Thiều mang về từ Trung Quốc năm xưa.

Kiến trúc của Chùa Thập Tháp

Mặt chính của Chùa quay về hướng Đông. Trước cổng tam quan là một hồ sen luôn đầy nước và thường nở mỗi độ vào hè, tỏa ngát hương cả một vùng. Nhìn ra xa là ngọn Thiên Đinh Sơn (núi Mò Ó). Nó giống như tấm bình phong vững chãi che chắn cho Chùa.

Phía Nam của Chùa là Thành Đồ Bàn với tháp Cánh Tiên kì vĩ giữa đất trời. Còn phía Bắc là con sông Quai Vạc “ôm lấy Chùa và sau lưng Chùa là chi lưu của sông Côn chạy dọc theo sườn đồi.

Đến cổng chùa, du khách sẽ thấy 2 tượng sư tử uy nghiêm, ngồi bệ vệ trên 2 trụ biểu vuông cao, nối một vòng cung, bên trên có khắc 2 chữ “Thập Tháp”. Sau cổng Chùa là tấm bình phong, mặt đắp nổi long mã phù đồ đặt trên bệ chân quỳ.

Khuôn viên Chùa Thập Tháp được xây theo hình chữ “khẩu”, gồm 4 khu chính:

• Khu Chính điện

Khu Chính điện ở Chùa rộng khoảng 400m2 và có một ngôi nhà gồm 5 gian với 3 gian giữa là điện thờ các khám thờ tam thế Phật (Thích Ca, Di Đà và Di Lặc) và tượng Quan Âm; còn 2 gian phụ ở hai bên là phòng chúng tăng.

Bên cạnh đó, còn có 3 khám thờ khác nằm ở 2 vách hông và đối diện với khám chính trước hành lang. Các tượng thờ trong Chính điện đều được tạc vào thời gian trụ trì của Thiền sư Minh Lý, tức năm 1871 – 1889.

• Khu Phương trượng

Khu Phương trượng ở Chùa rộng khoảng 130m2, nằm đối diện với Chính điện qua khoảng sân trời và được xây dựng bằng gạch, lợp ngói âm dương. Khu này do Quốc sư Phước Huệ cho xây dựng vào năm 1924.

Khu Phương trượng được chia thành 3 gian, trong đó: gian giữa thờ Hòa thượng Phước Huệ đời thứ 40 cùng với tấm chân dung toàn thân của ông, còn hai gian bên là nơi nghỉ chân dành cho khách tăng.

• Khu Đông đường

Khu Đông đường nằm ở bên trái, rộng khoảng 150m2 và chủ yếu dùng để làm nơi tiếp khách và chỗ ở của tăng chúng. Vào năm 1967, khu này đã được tu sửa gần như toàn bộ vì bị hư hại nặng nề.

• Khu Tây đường

Còn khu Tây đường nằm ở bên phải, rộng khoảng 120m2 và là nơi thờ phượng Sơ tổ khai Sơn – Nguyên Thiều cùng với các chư vị chủ trì kế thừa và Phật tử quá cố. Khu này có kiến trúc khá giống với Khu Phương trượng vì có phần mái được lợp ngói âm dương.

Bên cạnh 4 khu chính, ở phía Tây của Chùa còn có Nhà thánh với kiến trúc đơn giản và là nơi thờ Cửu Thiên Huyền Nữ, Quan Công, Thập Điện Diêm Vương,… Phía đông là nhà trù (bếp) và liền kề với Khu Đông đường.

Ngoài ra, có một Khu mộ tháp nằm bên trái của Chùa với 21 bảo tháp lớn nhỏ khác nhau, mang đậm phong cách kiến trúc của nhiều thời kỳ. Xưa nhất là tháp Đạo Nguyên Thiền Sư (1656 – 1716) và Minh Giác Kỳ Phương (1682 – 1744).

Chùa Thập Tháp hiện nay là kết quả của nhiều đợt tu sửa, dù vậy, nhưng vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm  của nó vẫn được thể hiện rõ rệt qua những hiện vật và tác phẩm được chạm khắc điêu luyện, tỉ mỉ hay hàng cây cổ thụ nghìn năm tuổi, tán lá sum suê.

THAM KHẢO: 10 Dịch vụ cho thuê xe máy tại Quy Nhơn uy tín giá rẻ

Nét đẹp thanh bình, nhẹ nhàng tại Chùa Thập Tháp

Chùa Thập Tháp tọa lạc ở vị trí vô cùng đắc địa với dòng sông Côn xanh mát bao quanh, phía trước là hồ sen rộng lớn, thơm ngát hương và xa xa là ngọn núi Mò O sừng sững. Cùng với những áng mây trắng lửng lờ trôi trên bầu trời xanh, tạo nên một khung cảnh nên thơ, non nước hữu tình.

Không chỉ vậy, bên trong Chùa còn có vô số cây xanh tỏa bóng mát và những hòn non bộ có hình dạng độc đáo, cùng với tiếng nước chảy róc rách, tiếng tụng kinh của các sư thầy, tiếng chuông chùa, tiếng ve âm ỉ,… càng làm cho không gian thêm phần êm ả, bình yên.

Câu chuyện về Hòn đá chém – Hòn đá oan hồn ở Chùa Thập Tháp

Bên cạnh việc viếng thăm Chùa Thập Tháp thì du khách, khi đến đây, còn được lắng nghe câu chuyện đằng sau Hòn đá chém – Hòn đá oan hồn. Đây là một hòn đá cao 0,38m, dài 1,58m, rộng 1,3m và toàn thân trơn láng, nhẵn nhụi với 4 góc được đẽo gọn.

Tưởng chừng đó chỉ là món hòn đá bình thường, nhưng ẩn sau vẻ ngoài mộc mạc, dung dị của nó lại ẩn chứa một truyền thuyết vô cùng đáng sợ được người dân trên địa phương lan truyền qua bao thế hệ.

Theo truyền thuyết kể lại, sau khi chiến thắng nghĩa quân Tây Sơn và chiếm được Thành Hoàng Đế, Nguyễn Ánh lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Gia Long, đồng thời còn đặt nền móng cho triều nhà Nguyễn.

Lúc này, Nguyễn Ánh đã ra chiếu thư kêu gọi những người trong hoàng tộc Tây Sơn ra đầu thú, cùng với lời hứa sẽ không trả thù và ai có tài thì được trọng dụng, còn ai đang bị trọng tội thì bị đày vào miền Nam để khai phá vùng đất mới.

Thế nhưng, khi họ ra trình diện thì Nguyễn Ánh lại nuốt lời và ra lệnh cho chém đầu tất cả. Tảng đá được dùng để kê đầu họ được đặt ngay cổng Thành Hoàng Đế (chính là Hòn đá chém ngày nay). Kể từ ngày hàng trăm sinh mạng ra đi, đêm nào cũng vậy, từ phiến đá lại phát ra văng vẳng những tiếng than khóc thảm thiết khiến cho người dân trong vùng khiếp sợ, không dám đi ngang qua cổng thành vào ban đêm.

Mặc cho hàng trăm quan quân triều đình nhà Nguyễn đến và tìm cách di dời, nhưng vẫn không tài nào nhấc tảng đá chém ấy ra khỏi cổng thành. Không chịu được cảnh khổ sở của người dân, một vị trù trì của chùa Thập Tháp đã đến xin vua Gia Long được lập đàn cầu siêu hóa giải nỗi oan khuất đó.

Sau 3 ngày 3 đêm kinh kệ liên tục, nhà sư đã xin đưa hòn đá về Chùa Thập Tháp của mình và kì lạ ở chỗ, lúc này chỉ với 4 người đã có thể kiêng được ra khỏi cổng thành một cách dễ dàng. Ở Chùa, hòn đá được đặt kế bên cây thị cổ thụ với hơn 300 năm tuổi.

Phía trước hòn đá được đặt thêm một phiến đá nhỏ khác để tạo thành bậc tam cấp dẫn vào Chính điện. Các nhà sư cho rằng việc đặt Hòn đá chém ở đây là chủ ý của những bậc tiền bối trong chùa. Theo đó, hòn đá nằm ở vị trí này sẽ được nghe kinh kệ hằng ngày và làm cho những linh hồn oán giận bên trong được siêu thoát.

Tuy nhiên, nỗi oan ức bên trong hòn đá vẫn chưa được xóa bỏ hoàn toàn. Vào những đêm mưa to gió lớn, người dân trong vùng thường bắt gặp một người phụ nữ mặc áo cụt trắng và quần đen đi ra từ Hòn đá chém. Nhưng cái bóng đó lại biến mất khi có tiếng chó sủa.

Đến khi Hòa thượng Chơn Luận Phước Huệ lên chủ trì Chùa Thập Tháp, ông đã dời Hòn đá chém đến trước khu Phương trượng và làm tương tự như sư phụ của mình là biến nó thành bậc tam cấp và “cho nghe” kinh kệ mỗi ngày.

Theo lời kể của Thiền sư Không Ấn Mật Hạnh – một đệ tử của Quốc sư Phước Huệ, rằng cách đây vài chục năm trước, hằng năm, cứ vào thời khắc Giao thừa của Tết Nguyên Đán, khi Chùa Thập Tháp tổ chức cúng hành binh, hành khiến, đến khi đổ 3 hồi trống chiêng là tự nhiên xuất hiện một dải lụa trắng xóa, tỏa ánh hào quang sáng chói và bay lượn ngang Chính điện rồi biến mất.

Dù đã hơn hàng trăm năm trôi qua, Hòn đá chém vẫn ở đó, nằm ngay ngắn trước cửa khu Phương trượng để làm bậc tam cấp, nhưng những câu chuyện ma quái, kì lạ thì không còn xuất hiện nữa.

Mỗi năm, cứ đúng ngày giỗ của Hòa thượng Chơn Luận Phước Huệ (ngày 21 tháng Giêng), hàng nghìn Phật tử từ tứ phương sẽ tìm về Chùa Thập Tháp và đứng trước hòn đá để bày tỏ lòng tưởng nhớ đến những vị anh hùng, hào kiệt đã nằm xuống.

Một số lưu ý khi tham quan Chùa Thập Tháp và Hòn đá chém

Khi đến tham quan Chùa Thập Tháp và Hòn đá chém, du khách lưu ý KHÔNG thực hiện những việc sau đây:

• Ăn mặc hở hang, lố lăng khi viếng Chùa mà phải chọn trang phục kín đáo, lịch sự
• Đem theo vũ khí, chất gây cháy nổ, vật gây ô nhiễm vào trong khuôn viên Chùa
• Hành nghề mê tín dị đoan, “buôn thần bán thánh” trong Chùa
• Đập phá, đào bới hay khắc, viết, vẽ bậy lên tường, lên cảnh cối trong Chùa
• Xả rác bừa bãi gây mất mỹ quan khuôn viên Chùa
• Chăn thả gia súc, gia cầm hay bẻ hoa, chặt cây, lấy đất trong Chùa
• Đánh cắp các tài sản có giá trị trong Chùa

Hy vọng rằng bài viết của Quy Nhơn Review có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về Chùa Thập Tháp Bình Định và nắm được câu chuyện bí ẩn đằng sau Hòn đá chém nghiệt oan.