Làng nghề Rượu Bàu Đá Cù Lâm: Nơi lưu giữ Quốc Hồn, Quốc Tuý

Khi nói về quê hương Bình Định không thể không nhắc đến đặc sản Rượu Bàu Đá nổi tiếng với hương vị đặc trưng độc đáo. Để gìn giữ nét văn hóa uống rượu của quê hương xứ sở, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm qua nhiều thập kỷ đã được biết đến như một địa danh nổi tiếng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. 

Câu chuyện của Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm

Nằm tại Xã Nhơn Lộc, Thị xã An Nhơn, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm đến nay đã trở thành một trong những nơi có truyền thống nấu rượu lâu đời nhất tại Bình Định. Theo lời kể của các bậc cao niên, làng nghề này đã xuất hiện từ lâu, từ khi sinh ra đã nhìn thấy.

Một số thông tin còn cho rằng, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm gắn liền với câu chuyện một người phụ nữ tên Đấu phiêu bạc đến đây và mang theo bí quyết nấu rượu gia truyền. Để nhớ ơn người đã nấu ra rượu này, người dân đã đặt tên là Rượu Bàu Đá, đọc ngược trại âm của tên Bà Đấu vì khi xưa không được phép đặt tên chính vì sợ phạm húy.

Bên cạnh đó cũng có một số thông tin khác cho rằng, tên gọi “Bàu Đá” bắt nguồn từ bàu nước trong làng – nơi cung cấp nguồn nước tinh khiết để nấu rượu ngon. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm đến nay vẫn được gìn giữ và phát triển qua nhiều thế hệ. Nơi đây còn mang vẻ đẹp của một làn quê yên bình với những ngôi nhà cổ kính, mái ngói rêu phong, những con đường làng rợp bóng cây xanh.

Quy trình nấu rượu truyền thống của Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm

Với đặc trưng không giống với các loại rượu thông thường, Quy trình nấu rượu truyền thống của Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm luôn đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ và tuân thủ nghiêm ngặt các bước để đảm bảo cho ra hương vị thơm ngon nhất.

Bước đầu tiên người dân làng Cù Lâm sẽ sử dụng các loại nông sản ở địa phương như hạt đậu xanh, gạo nếp và cá loại men ủ rượu theo công thức gia truyền qua nhiều đời. Cùng với đó, loại nước dùng để nấu rượu phải được lấy trực tiếp từ giếng đá ong hoặc giếng đất nung trong làng để đảm bảo độ tinh khiết.

Tiếp theo là công đoạn nấu gạo, nếp hoặc đậu xanh sao cho chín thành cơm nở xốp đều hạt, không khô hoặc nhão. Sau đó tất cả sẽ được đưa đi phơi nắng và để nguội nhằm chuẩn bị cho bước kế tiếp.

Bước tiếp theo là trộn men rượu, các bánh men sẽ được giã nhuyễn, rây mịn và rải đều lên bề mặt cơm nguội sau đó trộn đều. Hỗn hợp này được cho vào lò gốm, đậy kín bằng lá chuối và được ủ khô trong thời gian 3 ngày 3 đêm.

Tiếp đó là lấy nước giếng có mạch ngầm của Bàu Đá để cho vào hỗn hợp và tiếp tục ủ thêm 2 ngày 2 đêm hoặc lâu hơn tùy vào điều kiện thời tiết. Cuối cùng hỗn hợp sẽ được đưa đi nấu trong khoảng 6 tiếng với lửa nhỏ để chưng cất ra những giọt rượu tinh khiết nhất.

Kỹ thuật đun nhỏ lửa cũng đóng vai trò hết sức quan trọng, đảm bảo nồi hâm cơm rượu sôi lăn tăn, nhẹ nhàng để hơi rượu lan tỏa đều mà không bị khê trong suốt quá trình nấu. Rượu sau khi nấu xong sẽ được đổ vào trong những lọ gốm sứ để bảo quản một cách tốt nhất.

Tất cả các quy trình làm rượu Bàu Đá luôn thể hiện được sự tâm huyết và kinh nghiệm của người dân làng nghề. Họ luôn tuân thủ công thức truyền thống và kỹ thuật thủ công để tạo ra loại rượu thơm ngon, chất lượng cao, an toàn và mang đậm bản sắc địa phương.

Xem thêm thông tin về: Suối nước nóng Hội Vân: Khu nghỉ dưỡng với nhiều trải nghiệm thú vị

Giá trị văn hóa và kinh tế

Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm không chỉ nổi tiếng ở mảnh đất Bình Định mà còn là một di sản văn hóa quý giá được Việt Nam công nhận. Qua thời gian, Rượu Bàu Đá đã trở thành đặc sản vô cùng nổi tiếng ở trong và ngoài nước, bên cạnh đó còn góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo cho địa phương.

Về mặt văn hóa, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm là minh chứng cho sự sáng tạo, tài năng và chịu khó của người dân địa phương. Tất cả các quy trình nấu rượu để thể hiện rõ nét chân dung của làng nghề truyền thống và sự tiếp nối quý báu bằng cách truyền từ đời này sang đời khác.

Mỗi chai rượu Bàu Đá được hoàn thiện không chỉ đơn thuần là một sản phẩm mà còn mang trong mình những tâm huyết, sự cần cù và cả những niềm tự hào của người dân làng nghề qua nhiều đời phát triển.

Biết được những sự nỗ lực đó, đến thời điểm năm 2007, UBND tỉnh Bình Định đã công nhận Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm đạt tiêu chí làng nghề truyền thống. Đây được xem là sự khẳng định, quyết tâm bảo tồn và phát huy truyền thống địa phương trong tương lai. Bên cạnh đó, việc này còn giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của làng nghề trong việc tiếp nối và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Bên cạnh các giá trị về văn hóa, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm còn mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho địa phương trong nhiều năm qua. Rượu Bàu Đá đến nay đã trở thành thương hiệu nổi tiếng, được ưa chuộng không chỉ trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới. Sự phổ biến của sản phẩm đã tạo ra việc làm và thu nhập ổn định cho người dân tại làng nghề, góp phần cải thiện đời sống và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Không chỉ vậy, Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm còn trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Nhiều người đã tìm đến làng nghề để tham quan, tìm hiểu về quy trình sản xuất rượu truyền thống cũng như trải nghiệm các nét đẹp văn hóa độc đáo khác của địa phương. Điều này đã góp phần rất lớn trong việc thúc đẩy ngành du lịch phát triển, góp phần quảng bá hình ảnh, nét đẹp văn hóa của tỉnh Bình Định đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Đến nay, việc bảo tồn và phát huy các giá trị của Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm đã nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ chính quyền địa phương cũng như cộng đồng. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ kỹ thuật và quảng bá sản phẩm rộng rãi đã giúp làng nghề ngày càng phát triển bền vững. Bên cạnh đó, việc truyền dạy kỹ năng và kiến thức cho thế hệ trẻ cũng đã được thực hiện để gìn giữ và phát huy giá trị của làng nghề trong tương lai.

Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp mọi người có thể biết thêm nhiều thông tin hơn về Làng nghề rượu Bàu đá Cù Lâm. Nơi đây không chỉ đơn thuần là nơi sản xuất ra loại rượu nổi tiếng nhất Bình Định mà còn là nơi lưu giữ những vẻ đẹp yên bình của làng quê Việt Nam.